VAW – BỆ PHÓNG ĐỂ NGÀNH NHÔM VIỆT BỨT PHÁ TOÀN CẦU

Trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp ngành Nhôm Việt Nam 2025 với chủ đề “Nhận diện cơ hội và thách thức của ngành nhôm” do Hiệp hội Nhôm Việt Nam tổ chức ngày 28/6/2025, Ông Trương Minh Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhôm Việt Nam, Chủ tịch Nam Hải Group và EuroHa đã đưa ra đề xuất được nhiều đại biểu chú ý đó là thành lập Liên minh ngành Nhôm Việt Nam và Thế giới (VAW). Đây được xem là một giải pháp chiến lược, có thể tạo ra “cú hích” mạnh mẽ để nâng cao vị thế của ngành trên trường quốc tế.

Hiện trạng ngành nhôm: Tăng trưởng ấn tượng nhưng còn nhiều thách thức

Diễn đàn đã đưa ra một bức tranh toàn cảnh về ngành nhôm Việt Nam, ghi nhận những bước tiến vượt bậc trong thập kỷ qua. Số lượng nhà máy, quy mô sản xuất và tổng sản lượng đều tăng gấp đôi. Năm 2023, giá trị xuất khẩu nhôm đạt 2,15 tỷ USD, và tổng sản lượng dự kiến đạt gần 1,5 triệu tấn vào năm 2024. Thị trường nhôm Việt Nam được dự báo sẽ đạt quy mô 4,53 tỷ USD vào năm 2025, cho thấy tiềm năng phát triển to lớn.

Diễn đàn Doanh nghiệp ngành Nhôm Việt Nam 2025 với chủ đề “Nhận diện cơ hội và thách thức của ngành nhôm” do Hiệp hội Nhôm Việt Nam tổ chức ngày 28/6/2025

Tuy nhiên, các đại biểu cũng thẳng thắn nhìn nhận những thách thức không nhỏ. Đa số doanh nghiệp trong nước có quy mô nhỏ và vừa, dẫn đến nguồn vốn và nguồn lực hạn chế. Công nghệ sản xuất chủ yếu vẫn ở mức cơ giới hóa, trong khi việc ứng dụng tự động hóa và công nghệ cao còn rất ít. Một trong những rào cản lớn nhất được nhấn mạnh là việc các doanh nghiệp nội địa chỉ đóng góp 20% vào tổng giá trị xuất khẩu nhôm của cả nước, cho thấy tiềm năng chưa được khai thác hết.

Chủ tịch Trương Minh Hải  tham dự diễn đàn và có tham luận quan trọng

Thêm vào đó, sản phẩm nhôm Việt Nam chưa đa dạng, chủ yếu là nhôm định hình phục vụ ngành xây dựng. Sự thiếu hụt nhân lực có chuyên môn kỹ thuật sâu và kinh nghiệm về luật pháp quốc tế cũng khiến doanh nghiệp Việt khó tiếp cận các thị trường đòi hỏi cao.

Giải pháp đột phá: Thành lập Liên minh ngành Nhôm Việt Nam và Thế giới (VAW)

Trước bối cảnh đó, bài tham luận của Chủ tịch Trương Minh Hải đã đề xuất thí điểm thành lập Liên minh ngành Nhôm Việt Nam và Thế giới (VAW). Đây là mô hình liên minh hoặc liên doanh giữa các doanh nghiệp nhôm nội địa có cùng khát vọng xuất khẩu, hoạt động dựa trên nguyên tắc đoàn kết và kỷ luật kinh doanh.

Chủ tịch Trương Minh Hải đề xuất thành lập Liên minh ngành Nhôm Việt Nam và Thế giới

Mô hình VAW được kỳ vọng sẽ mang lại những lợi ích vượt trội bởi sẽ giúp các doanh nghiệp ngành nhôm tăng sức cạnh tranh bằng cách tập trung vốn, công nghệ, nhân lực và kinh nghiệm, liên minh sẽ giúp tối ưu hóa sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh chung. Không những thế các doanh nghiệp khi tham gia VAW sẽ cùng nhau tìm kiếm và khai thác thị trường mới, tận dụng hiệu quả 17 Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) và 9 quan hệ đối tác chiến lược Toàn diện mà Việt Nam đã ký kết cũng như giảm thiểu rủi ro thông qua việc chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về thủ tục xuất khẩu sẽ giúp các doanh nghiệp giảm bớt rủi ro khi vươn ra biển lớn. Ngoài ra, VAW sẽ xây dựng chiến lược chuyên môn hóa, nơi mỗi doanh nghiệp tập trung vào thế mạnh riêng, từ đó giảm chi phí đầu tư trùng lặp và tạo ra một chuỗi giá trị hoàn chỉnh.

Mô hình này không phải là mới trên thế giới. Các liên minh trong ngành ô tô, ngân hàng hay mô hình liên minh doanh nghiệp sản xuất của Đài Loan đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc chia sẻ công nghệ và chinh phục thị trường toàn cầu.

Lộ trình và tầm nhìn

Đề xuất cũng vạch ra một lộ trình thực hiện rõ ràng qua 3 giai đoạn: Thành lập – Thí điểm – Mở rộng. Liên minh sẽ hoạt động độc lập, không sử dụng tài sản của Hiệp hội Nhôm Việt Nam, với chi phí do các thành viên tự đóng góp và nhận được sự ủng hộ về mặt tinh thần, định hướng từ Hiệp hội.

Chủ tịch Trương Minh Hải và TGĐ Nam Hải Group chụp ảnh lưu niệm tại diễn đàn

Tầm nhìn dài hạn của sáng kiến này là đưa Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất nhôm chất lượng cao, định vị vững chắc thương hiệu nhôm quốc gia trên bản đồ thế giới. Thành công của mô hình không chỉ giúp tăng kim ngạch xuất khẩu mà còn tạo ra nhiều việc làm chất lượng cao, phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ và đóng góp tích cực vào GDP quốc gia.

Như lời kết trong bài tham luận của ông Trương Minh Hải, “Nếu không đi thì không bao giờ đến”. Việc thí điểm VAW được coi là bước đi chiến lược, tạo tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành nhôm Việt Nam trong tương lai. Đây là một lời kêu gọi hành động, một tầm nhìn táo bạo cần sự chung tay của các doanh nghiệp để biến tiềm năng thành hiện thực, đưa giá trị nhôm Việt vươn tầm thế giới.